Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 22

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 22

„Często w nocy czy też w dzień odbierało się audycje londyńskie i moskiewskie doskonale. Wprawa w notowaniu wzrastała, słuchanie stało się rzeczą niezbędną do życia - po prostu nałogiem. Dreszczyk przechodzący po ciele przy jakichś głośniejszych krokach na korytarzu stanowił źródło wyrafinowanej rozkoszy. Z uczuciem wspaniałej satysfakcji spoglądało się na (...) miły przytulny pokoik (...) [obok] korytarza, po którym chodzili ludzie, klęli głośno, nie przypuszczając nawet, co kryje się za cienką ścianą (...) Tymczasem zaś płynęły miesiące zimowe, pełne największego napięcia miesiące ofensywy Sowietów".

          (Szmuel Bresław, Dzieje stacji nasłuchu radiowego w getcie)

Od drugiej połowy 1941 aż do 16 lipca 1942 roku aktywiści Ha-Szomer ha-Cair - Szmuel Bresław, Mordechaj Anielewicz, Mira Fuchrer i ich współpracownicy - prowadzili w getcie warszawskim stację nasłuchów radiowych. Przez większość tego czasu mieściła się ona w zakonspirowanym mieszkaniu przy ul. Pawiej 11 m. 20. Notatki z wiadomości radiowych nadawanych przede wszystkim z Londynu i Moskwy nasłuchujący wydawali w formie powielanych biuletynów. Za ich popularnością stał przede wszystkim głód informacji mieszkańców getta odciętych od wiarygodnych doniesień. Wraz z rozwojem sytuacji wojennej i napływającymi wiadomościami dotyczącymi niemieckich zbrodni, Żydzi w getcie warszawskim coraz bardziej zdawali sobie sprawę, że ich los jest ściśle spleciony z przebiegiem wojny, a komunikaty z frontów były dla nich swoistym „oknem na świat".

W niniejszym tomie opublikowano przeszło 100 numerów „Wiadomości i Komunikatów" oraz relację Szmuela Bresława dotyczącą dziejów stacji nasłuchów. Wydane zostały tu także przechowane w Archiwum Ringelbluma notatki z nasłuchów radiowych pochodzące z innych, w większości niezidentyfikowanych źródeł. Obejmują one okres od stycznia 1941 do stycznia 1943 roku.